Ad Kolen
Een meisje van 3 of 4 jaar oud loopt met een
zware tas in de hand door het rulle zand van de Waalwijkse baan in de Loonse en
Drunense Duinen. Op het fietspad mag ze niet lopen van opa, die ook een tas
draagt. De tassen zijn gevuld met meerder soorten dennenappels. ”Ze gaan
allemaal de boom in!” Reageert ze op mijn vraag wat ze er mee gaat doen? ”Met
de andere kleinkinderen versieren we er jaarlijks onze kerstboom”. Is de
aanvullende reactie van opa.
Met dennenappels kun je allerlei creatieve dingen
doen. Van gesloten dennenappels en ook sparrenkegels zijn leuke kerstboomversieringen
te maken. Schilder ze in verschillende kleuren, of in één kleur. Met een nietmachine
een gouddraadje of een kleurig lintje vastmaken aan de stompe zijde en je
creëert een fraaie kerstdecoratie. Het kan een aanvulling zijn op de
gebruikelijk kerstballen. Een kerstboom met alleen deze natuurlijke versiersels
is echter ook verassend mooi.
De herfstvakantie is een geschikte periode
voor het verzamelen van deze natuurlijke materialen. Dan liggen er vaak
afgevallen takken met nog dichte exemplaren op de bodem. Ook het Brucknerpark
in Tilburg Noord is een goede vindplaats. Daar staan vele verschillende
naaldbomen met de meest fraaie aanhangsels.
Naaldbossen groeiden hier voor en tussen de
verschillende ijstijden volop. Daarna weet men het alleen van jeneverbessen met
zekerheid, mogelijk groeiden hier en daar ook losse grove dennen. Over het
voorkomen daarvan rond het begin van de jaartelling zijn de meningen echter verdeeld.
Eerder al, maar vooral vanaf circa 1850, zijn massaal naaldbomen aangeplant als
gebruikshout. Voor o.a. mijnbouw en in onze omgeving voornamelijk om
stuifzanden vast te leggen. Het kale zand in de Loonse en Drunense Duinen strekte
zich over veel grotere oppervlakten uit als nu het geval is. De stuifzanden vormen
door verstuivingen van akkers en weilanden reële bedreigingen. Wegen en
bebouwingen verdwenen of werden verplaatst.
De grove den (Pinus sylvestris) werd het
meest aangeplant. Overleving bij barre omstandigheden en de ruime
verkrijgbaarheid van zaden speelden daarbij een rol. Grove dennen dragen kleine
zaden (circa 4 cm. foto: links.) Grove
dennen zijn goed herkenbaar aan het bovenste deel van de stam, die is papierachtig
schilferig en oranjerood gekleurd.
Schors van de zeeden.
Het familielid, de zeeden (Pinus pinaster)
is ook op veel plaatsen in Brabant te vinden. Vaak staan ze tussen grove dennen
in. Vooral de oudere exemplaren vallen op door de purperachtige schors met
diepe kloven. Naar boven kijkende zie je de enorme dennenappels van wel 10 cm.
lang (foto: bovenaan.) Gekleurd of alleen met wat vernis, een snelle vulling
voor een grote kerstboom! De dikke, stijve en vrij lange naalden (10-20 cm,)
zijn ook typerend voor deze prachtige boom.
Verschillende zaden bij elkaar; boven; Zeeden, rechts; Douglasspar, links Grove den en onder de Fijnspar.
De gewone fijnspar (Picea abies) was nog
niet zo lang geleden de enige ’kerstboom’. Snel zijn naalden verliezend maar
wel een heerlijke harsgeur verspreidend stond hij vele jaren met ’kerst’ in
menige huiskamer. Oudere exemplaren dragen prachtige, decoratieve kegels, met
licht omgekrulde schubben (foto: midden-onder.) Gekleurd zijn het prachte
vullingen in een ’echte’ kerstboom. De naalden van de gewone fijnspar zijn kort
en een beetje scherp. Ze staan los van elkaar. De torenvormige fijnspar kan wel
70 meter hoog worden.
De gewone Douglasspar (Pseudotsuga
menziesii), oorspronkelijk afkomstig uit het westen van Noord-Amerika, is een
uitzonderlijk mooie boom. De kegels met getande dekschubben (foto: rechts-midden)
zijn ’naturel’ al een ’gave’ decoratie in de kerstboom. Aan de kust van
Noord-Amerika waren ze eens de hoogste naaldbomen van de wereld.
Met deze beknopte handleiding voor mooie
kerstboomversieringen en herkenningskenmerken van deze fraaie bomen aan iedereen
fijne kerstdagen en een goed Nieuwjaar gewenst!
In
de nieuwsbrief ’vogelsenzo’ staan de artikelen uitgebreider.
Abonneer
je door een e-mail te sturen aan: adkolen@kpnmail.nl
|
