zaterdag 2 maart 2013

Vogels van de Dongevallei in 2012




Een vorstperiode aan het begin van het jaar dreef de watervogels bij elkaar in het weinige open water!


Ad Kolen

In 2012 werd voor het 9e jaar op rij de ontwikkelingen van de vogelstand in de Dongevallei gevolgd. Het tot ecologische verbindingszone omgetoverde riviertje de Donge loopt als in een brede stook door de woonwijken van de Reeshof aan de noordwest rand van Tilburg. Ad Kolen en in de eerste maanden van het jaar ook Richard Smulders, en later met assistentie van Stan Godschalk voerden in totaal 24 vogeltellingen in dit langgerekte gebied uit. Twee keer per maand werden vanaf een vaste route alle vogels en hun gedragingen genoteerd. In het broedseizoen, van half maart tot half juli, volgens de richtlijnen van het SOVON Broedvogel Monitoring Project. De uitslagen hiervan dragen bij aan het vaststellen van de aantalsontwikkelingen van de broedvogelsoorten in ons land.

Verdeeld over de 24 tellingen werden 75 vogelsoorten waargenomen, in totaal waren dat 9259 exemplaren. Van 9 soorten werd er maar 1 gezien; Grote zilverreiger, Ooievaar, Slobeend, Sperwer, Torenvalk, Kleine plevier, Houtsnip en Ringmus.

Totaal 10 of minder exemplaren, gedurende het hele teljaar, werden van 27 vogelsoorten aangetroffen; Brandgans(4), Nijlgans(7,) Tafeleend(7), Buizerd(2), Fazant(10), Oeverloper(5), Stormmeeuw(4),  Kleine mantelmeeuw(9), Holenduif(4),  IJsvogel(2), Zilvermeeuw(5), Grote bonte specht(4), Boerenzwaluw(8), Witte kwikstaart(9), Winterkoning(7), Heggenmus(8), Roodborst(6), Kramsvogel(8), Zangerlijster(4), Bosrietzanger(4),    Kleine karekiet(2), Spotvogel(3), Grasmus(2), Tuinfluiter(3), Zwartkop(5), Staartmees(2) en Rietgors(2.) 

Daarvan kunnen 9 soorten als broedvogel genoteerd worden. Een of meerdere territoria werden vastgesteld van Nijlgans(1), Fazant(3), Witte kwikstaart(1), Heggenmus(4), Bosrietzanger(4), Kleine karekiet(2), Spotvogel(3), Grasmus(1), Tuinfluiter(1) en Zwartkop(1.)



Ondanks herstelwerkzaamheden aan de wand, geen broedende Oeverzwaluwen dit jaar!



Vanwege de slechte conditie van de wand ontbrak de Oeverzwaluw geheel dit jaar. Ondanks de herstelpogingen kwam de soort niet tot broeden. Tijdens de tellingen werd geen enkele maal een Oeverzwaluw gezien. Huiszwaluwen; totaal 49 exemplaren verspreid over 4 tellingen en Boerenzwaluwen; 8 exemplaren verspreid over 4 tellingen werden wel foeragerende, drinkende en nestmateriaal verzamelende gezien. Ook Gierzwaluwen broeden niet in het gebied maar werden wel foeragerende waargenomen; 25 exemplaren verspreidt over 3 tellingen.

De verschillende, vaak aanwezige, meeuwensoorten broeden niet in de Dongevallei. Van de talrijkste soort, de Kokmeeuw werden 703 exemplaren gezien verspreid over 19 tellingen. Stormmeeuwen zagen we 5 keer, 18 in totaal. En  Zilvermeeuw werden 8 x gezien, 23 in totaal.

Van de ‘kraaien’ werden territoria vestgesteld van de Ekster(2) ,de Kauw(1) en de Zwarte kraai(6.) Gaaien werden regelmatig gezien; tijdens 9 tellingen 26 exemplaren in totaal, maar zijn geen broedvogel in het gebied. Roeken werden vaak gezien, op slechts 2 telronden ontbrak de soort. De foeragerende of laag boven het gebied  vliegende Roeken bewonen een strook bos aan de rand van het Reeshofpark.

Dit teljaar werd van 36 vogelsoorten vastgesteld dat ze broedde in de Dongevallei. In totaal gaat het om 149 territoria. Toppers in aantallen zijn de Canadese gans(24),  De Meerkoet(21) en de Fitis(14.) De aantallen van de overige vastgestelde territoria lagen allemaal onder 10; Wilde eend(9), Merel(7), Waterhoen(5), Koolmees(5), Knobbelzwaan(4), Soepeend(4), Tjiftjaf(4), Groenling(4), Fuut(3), Soepgans(3), Turkse tortel(3), Scholekster(2), Houtduif(2), Pimpelmees(2), Vink(2), Zwarte zwaan(1), Grauwe gans(1), Krakeend(1), Kuifeend(1) en Groene specht(1.)



Canadese gans bij nest vol eieren.


De Canadese gans scoorde ook het hoogst in het totaalaantal. Tijdens 22 tellingen werden er 1313 geteld. De aantallen varieerden tussen 2, op 27 augustus en 195, op 23 juni. Wilde eenden werden tijdens alle tellingen gezien. De Wilde eend komt dan ook op de 2e plaats met 1167 exemplaren.  Kokmeeuwen met 703 stuks op de 3e plaats en Meerkoeten 691 op de 4e. Soepganzen, op de 5e plaats. Met 683 exemplaren dit jaar, zijn ze met een retour bezig. Na het topjaar 2007, met een totaalaantal van 1186 waargenomen exemplaren en 15 vastgestelde territoria neemt de populatie langzaam maar zeker. Het jarenlang schudden van de eieren en de predatie van de vos en de dreiging daarvan zet de soort flink onder druk!



Reacties naar adkolen@kpnmail.nl

Kijk ook eens op mijn weblog over vogels en andere natuurbelevenissen in het Quirijnstokpark in Tilburg Noord: vogelsenzo-quirijnstokpark    
                             http://vogelsenzo-quirijnstokpark.blogspot.com/ .