donderdag 7 januari 2016

Kramsvogel






Ad Kolen

Van vogelsoorten die verwant zijn, die gelijkenis met elkaar hebben, is de geslachtnaam hetzelfde. Merels zijn van  het geslacht Turdus(Lijsters.) In dat rijtje staan bekende soorten als Zanglijster, Grote lijster, Koperwiek en Kramsvogel. Verwantschap met de Merel is te horen aan sommige geluiden van Kramsvogels. Ook Koperwieken stoten klanken uit die veel weg hebben van Merelgeluiden. Doch alle vogelsoorten, ook de lijsterachtigen, hebben een soortspecifieke zang en roep. De roep van de Kramsvogel is karakteristiek.

Koperwiek en Kramsvogel zijn geen broedvogels van onze omgeving. In de herfst trekken ze, vaak in een zeer hoge aantallen, over en door Nederland. Gedurende de winter is ons land een geliefde plek om te overwinteren voor Kramsvogels en vele andere vogelsoorten. Afhankelijk van de weersomstandigheden hier, en in noordelijke streken trekken Kramsvogels ’s winters in meer of mindere aantallen Nederland in. Bij koude worden ze ook in steden en dorpen talrijk gezien. De aanhoudende zachte weersomstandigheden, zijn er oorzaak van dat Kramsvogels zich nauwelijks hebben laten zien deze winter. In december werden ze wel, in wat lage aantallen, in Tilburg-Noord aangetroffen.

De tsjak-tsjakvogel, noemt een bevriende vogelaar de Kramsvogel. Het tsjak-tsjak klinkt massaal als een groep Kramsvogels overvliegt. Het is een kenmerkende geluid. Bij alarm ratelen ze. De zang, meerdere keren in het oosten van Europa gehoord, is een reeks van kwetterende klanken. Tijdens het laatste voorjaar Kramvogels als algemene, overal broedende vogels in dorpen en stadjes in bergstreken in Roemenië leren kennen.

Mijn eerste ontmoeting met deze vogelsoort was een gedenkwaardige. Voorzichtige beginnende stappen in het vogelen werden aangewakkerd door een veld vol Kramsvogels, meer dan 100. Even buiten Tilburg-Noord, in ’De Brand’, ze zelfstandig gedetermineerd met Petersons vogelgids in de hand. Een stimulans om meer vogels te leren kennen.

Vliegende Kramsvogels zijn, naast het geluid dat ze meestal maken, herkenbaar aan de licht golvende vlucht. Juist iets groter dan een Merel, is het een forse plompe vogel die zich hier meestal in flinke groepen voort beweegt. Zoals de meeste lijsters staan ook deze meestal rechtop  in het veld. Een herkenbaar silhouet. Een duidelijk determinatiekenmerk is ook de wat lichtere, grijsblauwe stuit.  

De kop is grijs met een vuilwitte wenkbrauwstreep, ook de wang is wat opvallend getekend. De bruine rug en vleugels steken af tegen de lichtere, grijsblauwe onderrug en stuit. De daarop volgende zwarte staart maakt de bovenzijde van de Kramsvogel contrastrijk. De borst is oranje en de flanken zijn beige. Beide zijn bedekt met flinke bruine vlekken, die puntig zijn van dichterbij gezien. Kortom een onmiskenbaar mooie vogel, in het bijzonder als de zon er op schijnt.
 
Van oorsprong zijn Kramsvogels bosvogels. Nu verblijven ze meer in open landschap en in de winter in de stad zelfs. Ze eten regenwormen en allerlei soorten insecten en hun larven. In de winter in Nederland foerageren ze vaak op afgevallen fruit in boomgaarden en moestuinen. Allerlei soorten bessen; van o.a. meidoorn, wegedoorn, liguster, kornoelje en klimop behoren ook tot hun menu.

Aan het begin van de 19e eeuw hebben Kramsvogels zich, vooral in zuidwestelijke richting, uitgebreid. Noordoost Polen was de verspreidingsgrens. nu broeden ze vanaf zuidoost Frankrijk tot Scandinavië en in Siberië. Sinds 1972 werden regelmatig broedsels aangetroffen in Nederland. In België werd het 1e broedgeval in 1967 vastgesteld.

Een tegenovergestelde trend is zich echter aan het ontwikkelen in heel Europa. De soort neemt weer af om onverklaarbare redenen. Op de top van deze uitbreiding broedde zo’n 800 paren in Nederland.

In de winter blijven de Kramsvogels echter wel volop komen, gelukkig maar !!!
                                                                                                               

In de nieuwsbrief ’vogelsenzo’ staan de artikelen uitgebreider.
Abonneer je door een e-mail te sturen aan: adkolen@kpnmail.nl