dinsdag 31 december 2013

Kraagden; variant grove den of afwijking!





Kraagden in de bossen van Izin in het zuiden van Wit-Rusland.




Ad Kolen

Eind april, begin mei 2007 maakten 6 Tilburgse natuuronderzoekers een reis door het zuiden van Wit-Rusland. langs de rivier Pripyat en aangrenzende gebieden. Op zondag 29 april gingen ze op stap naar Izin, een bosgebied zuidwestelijk van de Stad Pinks. Een tamelijke open grove dennenbos met plaatselijk veel ondergroei van zwarte- en rode bosbessen en kleine bomen als berken en lijsterbessen. Dit reservaat is veel natuurlijker dan het Belovezhskaya Pushcha (het Wit-Russische deel van het oerbos.) In Izin worden geen bomen gekapt volgens onze deskundige begeleider Alexcée Dubrovski.


 Kraagden in het de bossen van Izin in het zuiden van Wit-Rusland.

Deze botanicus (inmiddels helaas overleden) lichte eerst het een en ander toe; In 1985 waren er in Wit-Rusland nog maar weinig natuurreserva­ten. Hij heeft gewerkt bij het Landbouwcentrum dat zich met ruilverkaveling en ontginningen bezig hield. Verantwoordelijk voor het aanwijzen van gebieden die later reservaat werden, zoals de bossen van Izin. Hij laat allerlei kaarten en foto's zien waaronder een lijst met vogelwaarnemingen die in een vorig bezoek door de Vogelwerkgroep KNNV Tilburg werd gemaakt en als basis diende voor verder onderzoek naar vogels in dit gebied.

Tijdens deze dagwandeling doorkruisen we een uitzonderlijk mooie gebied en zijn de waarnemingen van de plaatselijke flora en fauna uitgebreid en talrijk.


Kraagden in de bossen van Izin in het zuiden van Wit-Rusland.

Op een van de meest opmerkelijk waarnemingen werden we door Alexcée gewezen; een Kraagden, een variant van de Grove den, volgens hem. Opstaande rijen schors (‘kragen’) zijn het kenmerk. Het is een flink exemplaar die naar schatting ergens tussen de 100 en 200 jaar oud is. De kragen omvatten, horizontaal een de deel van de stam, niet helemaal rond. Meer komen we er op dat moment niet van te weten. Jammer dat we niet doorgevraagd hebben. Terug in Nederland probeerde ik meer over dit verschijnsel te pakken te krijgen. Zonder enig resultaat helaas.

In 2008 tref ik een vergelijkend verschijnsel in het Mastbos bij Breda aan. Later dit nog meer gezien in dat gebied, maar ook in Loonse en Drunense duinen enkele malen. Na de 2e waarneming denk ik aan een relatie met de al wat gevorderde leeftijd van de boom. Bij jongere bomen het niet gezien! 


Kraagden in de bossen van "Langoed Gorp en Roovert" bij Goirle.

Recentelijk (23-12-2013), tijdens een wandeling door de gevarieerde bossen van ”Landgoed Gorp en Roovert” opnieuw een exemplaar aangetroffen. Duidelijk ouder dan die eerder door mij in Nederland werden gezien. De overeenkomst met die van Wit-Rusland is groot. Gelijk kun je wel zeggen, maar jonger! Opnieuw erg nieuwsgierig geworden, struin ik internet af. Na heel veel gegoogle ben ik nog niet verder gekomen!


Kraagden in de bossen van "Langoed Gorp en Roovert" bij Goirle.


Wie kan me hier bij helpen:

Kraagden; variant grove den of afwijking(ziekte)?




Reacties naar: adkolen@kpnmail.nl


Kijk ook eens op mijn weblog

over vogels en andere natuurbelevenissen in het Quirijnstokpark in Tilburg Noord: