De
Dongevallei is een ecologische verbindingszone door de westelijk gelegen
Tilburgse woonwijk de Reeshof. Deze strook natuur verbindt via de Oude Ley en de Donge de natuurgebieden
Riels Laag en Rechte Heide aan de zuidwestzijde van Tilburg met de Lange Rekken
aan de noordwestzijde van de stad.
Sinds
2004 broeden er Oeverzwaluwen in de Dongevallei. De langgerekt hoop zand, bij
de plas aan de Reuverlaan, kreeg de aanduiding Oeverzwaluwwand. Deze gebrekkige
voorziening bood meerdere jaren gelegenheid aan de Oeverzwaluwen om er hun
nestgangen in te graven. Het aantal territoria dat kon worden vastgesteld was
nooit hoog en waren, vooral de laatste jaren aan verstoringen onderhevig, door
instorting van het veel te losse zand. De resultaten, de aantal vastgestelde
territoria, waren; 8 in 2004, 6 in 2005, 3 in 2006, 13 in 2007, 6 in 2008, 4 in
2009, 0 in 2010, 10 in 2011 en 0 in 2012.
De
in 2013 gebouwde kunstmatige Oeverzwaluwwand, met een stenen front en
voorgevormde gaten, bood niet direct het gewenste resultaat. Buiten het feit
dat kunstmatige stenen wanden niet altijd direct bezet worden wees een
onderzoek uit dat er nog al wat ander oorzaken mogelijk waren voor het
ontbreken van broedpogingen van Oeverzwaluwen in deze wand.
Op
3 verschillende dagen in het broedseizoen is door mij zorgvuldig onderzocht
welke nestgangen door Oeverzwaluwen in deze wand in 2014
in gebruik werden genomen om te broeden. Eenmaal tellen van de
nestgangen en vaststellen van het aantal territoria blijkt uit eerder opgedane
ervaringen volstrekt onvoldoende! Niet alle potentiele broedvogels komen te
gelijk aan. Ook tijdens een 2e en een 3e controle bleek het aantal gestegen te zijn. Vooral als de wand
goed geschikt blijkt te zijn, blijven zich Oeverzwaluwen vestigen.
1e Inventarisatieronde;
24-05-2014, 10.30 u. - 11.30 u.
Vooraf
aan deze 1e controle werden metingen gedaan om vast te stellen welke gangen
voldoende diep werden uitgegraven (tenminste 50 cm) en in aanmerking kwamen
voor nader onderzoek. Tot aan de laatste controle werden er nestholten
aangetroffen die slechts enkele decimeters werden uitgegraven. In totaal 32
nestholte werden deze 1e ronde mogelijk geschikt bevonden. Door een uur vanaf
het tegenovergelegen schiereiland de aan en af vliegende Oeverzwaluwen met een
verrekijker te volgen kon worden vastgesteld dat 16 nestgangen daadwerkelijk
gebruikt werden om te broeden of mogelijk nog uitgegraven werden. Het laatste
kon echter niet worden vastgesteld. Meerdere in- en uitvliegbewegingen werden
per gang vastgesteld. Een vooralsnog nog bescheiden resultaat! Het leek dat er
op dat moment veel meer Oeverzwaluwen rond de plas vlogen. Dat was door het
voortdurend in beweging zijn van de vogels niet exact vast te stellen.
2e Inventarisatieronde; 01-06-2014,
10.30 u. - 12.30 u.
Om
verstoringen te vermijden werden eerst de zichtwaarnemingen uitgevoerd en
achteraf de metingen van de nestholten. Met zekerheid konden nu 41 bewoonde
nestholten worden vastgesteld.
3e Inventarisatieronde; 17-06-2014,
09.20 u. - 10.20 u.
Tijdens
een 3e controle kon onverwacht nog een fiks aantal bewoonde nestgangen aan het
totaal worden toegevoegd. Het eindresultaat kwam op 66. Dat is meer dan 50% van
de beschikbare holten (124.) Duidelijk waren en nog nesten bijgekomen en werden
en nog gangen uitgegraven (niet meegeteld.) Op afstand kon worden vastgesteld
dat er al jonge Oeverzwaluwen in de nestgangen te zien waren; 2(nr.9),
1(nr.10), 1(nr.5), 2(nr.32) en 1(nr.3.)
05-07- 2014, 07.30 u.
Tijdens
een broedvogelinventarisatieronde werd nog eens langs de wand gelopen; er
werden geluiden van jonge Oeverzwaluwen gehoord en voor circa 15 nestopeningen
bevonden zich kleine insecten, waarschijnlijk vogelluizen. Een teken dat de
jongen gevlogen zijn en er niets meer te 'eten' was voor de luizen!
Reacties
naar: adkolen@kpnmail.nl
Kijk
ook eens op mijn weblog
over vogels en andere natuurbelevenissen in
het Quirijnstokpark in Tilburg Noord:
vogelsenzo-quirijnstokpark
http://vogelsenzo-quirijnstokpark.blogspot.com/
