maandag 24 september 2018

Het Noorderbos en de Vogels 2003 - 2017 Ooievaar







Een reeks artikelen over de vogeltellingen en broedvogelinventarisaties in het Noorderbos bij Tilburg. Van 2003 tot en met 2017 werden alle vogels geteld, twee keer per maand, vanaf een vaste route. Tijdens het broedseizoen volgens de richtlijnen van het Sovon Broedvogel Monitoring Project (BMP.) In de begeleidende grafieken wordt het totaal aantal waargenomen vogels per jaar (24 tellingen) of per maand (30 tellingen) weergegeven. Bij de broedvogels zijn de per jaar vastgestelde territoria te zien.
 
 



 

Ad Kolen


Ooievaar - Ciconia ciconia

Een ooievaar beschrijven is eigenlijk overbodig. De soort is onmiskenbaar door zijn lichaamslengte van circa 100 cm en een spanwijdte van de vleugels van ongeveer 200 cm. Een zwart-wit verenkleed met een lange rode snavel en ook lange rode poten en een flinke nek.


Populatie hersteld
Rond 1900 waren er nog vele honderden paren ooievaars in Nederland. Intensivering van de landbouw deed het aantal broedparen slinken tot ongeveer 10 broedparen in 1990. De dreigende uitsterving werd gekeerd door de start van een herintroductieprogramma in 1969. Door het fokken, uitzetten en voederen van ooievaars herstelde de stand zich. Het aantal groeide tot meer dan 800 broedparen. Nagenoeg alle in ons land geboren ooievaars gaan het eerste jaar naar Afrika om te overwinteren. Van de oudervogels blijft in de winter een deel in Nederland. Het bijvoederen in het verleden tijdens de herintroductie is wellicht nog steeds een reden om hier te blijven. Wintertellingen in Nederland geven aan dat het er nogal wat zijn: 750, 553 en 583 in resp. 2016, 2017 en 2018.



   Jonge ooievaars op een nest bovenop een volière in Safaripark Beekse Bergen.


Half wild
Een half wilde en vrij rond vliegende populatie ooievaars leeft in het Safaripark van de Beekse Bergen. Ze pikken her en der wat voedsel mee in het Safaripark en scharrelen verder hun eigen kostje bij elkaar. Op hoge steunpalen aan de buitenzijde van enkele grote vogelvolières bouwen ruim 10 paren jaarlijks een nest en brengen er jongen groot. De groep foerageert af en toe, en de laatste jaren in toenemende mate, aan de noordzijde van Tilburg. Nabij het Noorderbos, en ook verder richting Loon op Zand en in de buurt van Udenhout, vinden ze enkele weilanden met voldoende voedsel. Ze keren soms naar dezelfde plekken terug.


Korte bezoekjes
Gedurende de 15-jarige telperiode heb ik in het Noorderbos vijfmaal ooievaars gezien. Het hoogste aantal was 13 op 15 augustus 2009. Hoewel er maar eenmaal een waarneming in de winter was, ben ik er van uitgegaan dat ze allemaal van de Beekse Bergen afkomstig waren. Op 4 mei 2012 worden 2 ooievaars gezien op de westelijke zandstortwal in de Noorderplas. Op 8 juni van hetzelfde jaar vliegen 7 ooievaars op vanuit het Noorderbos richting het noorden. Op 11 maart 2016 foerageren er 3, en op 6 december 2017 strijken 9 ooievaars neer op een hoogspanningsmast. Tweemaal heb ik een groep van meer dan 50 ooievaars in de buurt van het Noorderbos gezien. Dat was in de nazomer, de trektijd van ooievaars. Waarschijnlijk hebben zich trekkende vogels bij de groep gevoegd. Of het waren alleen ooievaars die op weg waren naar Afrika!
 

 Reacties naar adkolen@kpnmail.nl