vrijdag 6 januari 2012

Drieteentjes op de Brouwersdam



Ad Kolen

 
Vandaag met Stan Godschalk een vogeltocht door de Delta gemaakt. De route ging vanaf Willemstad door West-Brabant, Zuid-Holland en Zeeland. De aanhoudende hoge temperaturen houden het aantal overwinterende ganzen en andere vogels tot nu behoorlijk laag. De tot hard aanwakkerende wind is ook niet echt ideaal om veel vogels te zien. Maar je weet nooit!

Meer dan 20 Futen hebben zich teruggetrokken in de haven van Willemstad. De wind zweept het water van het Hollands Diep op tot aan de rand van het parkeerterrein nabij de haven. Aan de afzetting van vuil verderop is te zien dat het water nog hoger stond.

Langs een al door Aalscholvers bezette broedkolonie gaat het rechtsaf naar de Sint Antoniegorzen. Dat is een polder, een oud getijdengors met veel reliëf en water, een geliefd vogelgebied. Ook nu verblijven er weer meerdere honderden Brandganzen en een tiental Bergeenden.

Fort Sabina bij de Antoniegorzen.

Het gebied zuidelijk van Willemstad is in 1793 ingepolderd, waardoor de Sabina Henrica polder is ontstaan. Het fort Sabina is, na de Engelse invasie op Walcheren in 1809, in 1811 door de Fransen aangelegd als kustverdediging. Doel van het fort was het doordringen van vijandelijke schepen vanaf het Volkerak door het Hellegat naar het Hollands Diep te beletten. Het had onder meer een torpedoloods. Het munitiedepot (‘kruit- en projectielenmagazijn’, 1881), het poortgebouw en de kazerne (1881) bestaan nog.

Daarna gaat het rondje door de Sabina Henrica polder, dat nu een grootschalig landbouwgebied is waar vaak ook vele ganzen verblijven. Nu is het er rustig; enkele kleine groepjes Grauwe- en Kolganzen foerageren of rusten verspreidt over het gebied.

Over de ventweg rijdende langs de Hellegatsplaten is naast de dichtbij grazende Heckrunderen en Fjordenpaarden weinig te zien. O, ja 2 Torenvalken (Falco tinnunculus), die zie je hier nog wel af en toe. Rondom Tilburg is het een zeldzaamheid geworden. Op een bouwland, met veel oogstresten in de buurt van Ooltgensplaat foerageren ruim 500 Grauwe ganzen.

Over de zuidpunt van Overflakkee belanden we in Oude-Tonge. In een kreek aan de oostzijde van het plaatsje tellen we in totaal 7 Grote zaagbekken (Mergus merganser.) Op hetzelfde water voeren 2 Futen (Podiceps cristatus ) recht tegenover elkaar, hun balts uit.

Rijdende door de aangrenzende landbouwgebieden bereiken we het ten zuiden van Oude Tonge gelegen Krammer. Onder en over de dijken komen we uiteindelijk op de Grevelingendam uit. Hier drinken we koffie in het restaurant wat uitzicht heeft op de ’Plaat van Oude Tonge’. Het is hoogwater en tientallen Rotganzen (Branta bernicla) bevinden zich op tamelijk dichte afstand van onze zitplaatsen.

Verder rijdende over de dijk richting Bruinisse, langs de Plaat van OudeTonge begint het wat te worden met de aantallen vogels. Veel zagen we nog niet tot nu toe. Op de dicht bij de weg droog gevallen slibplaten en -randen bevinden zich honderden Rotganzen, Wulpen (Numenius arquata) en Bergeenden (Tadorna tadorna). Verder op Schouwen Duivenland tussen Oosterland bevinden zich op bouwland nabij ’De Geulle’ enkele honderden Grauwe ganzen (Anser anser) en meer dan 1000 Kolganzen (Anser albifrons.)

Inlaag Ouwerkerk.

Op de Inlaag Ouwerkerk (Caissons) is het meestal rijk aan vogels, ook nu. Meer dan 30 Dodaars (Tachybaptus ruficollis), ruim 25 Futen (Podiceps cristatus) en 1 Grote zilverreiger (Casmerodius albus) worden er o.a. geteld. Aan het einde, als we de dijk langs de Oosterschelde opdraaien zien we een mannetje Blauwe kiekendief (Circus cyaneus) boven een rietkraag wiekelen.

Op de dijk ligt het brede water van de Oosterschelde voor ons met aan de horizon de Zeelandbrug.

Langs Zierikzee gaat het richting Moriaanshoofd waar we de Schelpweg indraaien langs de Prunjepolder. Dit is een onderdeel van het ’’Plan Tureluur’ dat op een groot deel van Schouwen wordt uitgevoerd. In het kort gezegd is het plan om het landschap terug in de vorm van het begin van de 20e eeuw te brengen. Deze natte natuurontwikkelingsprojecten trekken grote hoeveelheden ganzen en watervogels aan. Al voor deze plannen werden uitgevoerd was deze omgeving rijk aan ganzen. Tussen Zierikzee en Burgh-Haamstede reed je hier 30 jaar geleden in de winter ook al tussen de ganzen door. Hier en ook onderweg treffen enkele Grote- en  Klein zilverreigers (Egretta garzetta) aan.  Enkele honderden Kieviten (Vanellus vanellus) en Scholekster (Haematopus ostralegus) bevinden zich in de zeer natte Prunjepolder. Naast wat Grauwe ganzen zijn de Rotganzen talrijk aanwezig zowel in als naast het gebied.

Drieteenstrandlopers op de Brouwersdam.

Verderop over de Schelpweg en door het dorp Ellemeet gaat het naar de Brouwersdam. Het is hoog water en de straffe westenwind uit zee klots het water op de stenen en asfalt van de dijk. Alleen verderop, op de hoogte van Port Zeelande, is  nog strand zichtbaar. Boven de branding en op dat strand bevinden zich duizenden meeuwen en is men bezig met kitesurfen. Kleinere vogels als Drieteenstrandlopers (Calidris alba) zijn daardoor van het strand verjaagd en bevinden zich op de dijk. Verspreidt over een stuk dijk bevinden zich meer dan 500 exemplaren van deze meestal actieve vogeltjes. De verschillende groepen vliegen dan ook regelmatig op of foerageren in de branding tussen de keien.

Drieteenstrandlopers op de Brouwersdam, ze blijven onrustig!

Aan de rand van de in- en uitlaat met het Grevelingen dobbert een Jan van Gent. Zo te zien is er op dit moment weinig stroming op die plek. Zolang we daar zijn dobbert de vogel dan ook op ruim 10 meter van de keien zonder zich te verplaatsen. De vogel is klaarblijkelijk niet helemaal gezond.

Jan van Gent.

Op de Noordzee, vooral wat verderop, bevinden zich tientallen Middelste zaagbekken (Mergus serrator) en Brilduikers (Bucephala clangula.)

Romeinse weg bij Goedereede.

Langs de Romeinse weg bij Goedereede bevinden zich als gewoonlijk veel ganzen. Ver van de weg, tegen een houtsingel, foerageren enkele duizenden Brandganzen. Een Watersnip (Gallinago gallinago) vliegt van de rand van de weg naast de auto. Zijn metgezel blijft zitten en laat zich op de foto zetten.

Watersnip langs de Romeinse weg bij Goedereede.

Op de laatste stop, bij de Plaat van de Scheelhoek worden naast de ganzen nogal wat Smienten (Maréca penelope) en Wintertalingen (Anas crecca) gezien.

We volgen het aangrenzende Zuiderdiep tot in het dorp Dirksland waar we in de richting Rotterdam aan de thuisreis beginnen. Langzaam valt de schemering in en eindigt een aanvankelijk rustige tocht met een verassend slot.


Reacties naar adkolen@kpnmail.nl


Kijk ook eens op mijn weblog over vogels en andere natuurbelevenissen in het Quirijnstokpark in Tilburg Noord: vogelsenzo-quirijnstokpark    http://vogelsenzo-quirijnstokpark.blogspot.com/ .