Door Ad Kolen
Ontluikende zwavelzwammen op 12 juli 2018.
De Zwavelzwam (Laetiporus sulphureus) is met zijn helder gele tot oranje kleur een opvallende verschijning en is gewoonlijk al van verre zichtbaar. Fietsende door de Loons en Drunense Duinen op donderdag 12 juli 2018 viel de zwam me dan ook direct op. Oplichtende segmenten op de afgezaagde stronk van een, waarschijnlijk, Amerikaanse eik trokken, mijn aandacht. Op deze plek aan de Waalwijksebaan tussen Loon op Zand en Kaatsheuvel komt de zwavelzwam vaker voor. Naast de naaldbomen staan er ook veel inlandse en Amerikaanse eiken. Het moment is echter wel heel verassend. De aanhoudende hoge temperaturen en het ontbreken van enige neerslag heeft een enorme invloed op het landschap. Zowel de agrarische sector als de plaatselijke flora en fauna lijden er enorm onder. Vogels trekken weg, planten verdrogen, vlinders vliegen niet meer en paddenstoelen zijn er al helemaal niet. Dan zijn de uit verschillende scheuren van de rottende boomstronk, ontluikende zwavelzwammen een klein wonder. Het frisse geel aan de randen van de lobben vertoont in het midden witte vlakken, de kern is oranje, om in te bijten!
Smakelijk
Een toef van bijna een halve meter doorsnede 20 juli 2018.
Weldadig en fris
Ger Bogaers bracht me op het idee de zwammen verder te volgen. Hij merkte op dat ze vocht uit het nog resterende wortelstelsel van de stronk haalden. Zou dat voldoende zijn ze verder tot wasdom te laten komen! Veel is daarover niet te vinden op internet en in boeken. Een bericht uit 2016, ook een erg warme zomer, vermeldt dat er nog wel zwavelzwammen en reuzenzwammen verschijnen hier en daar! Op vrijdag 20 juli 2018 zag ik kans nog een keer langs de bewuste plek te rijden, Ik was erg benieuwd! Vanaf het fietspad was al zien dat het wel goed zat. De frisse beginselen waren uitgegroeid tot een toef van bijna een halve meter doorsnede. De vele lobben, in lagen boven elkaar, waren aan de randen geel maar vertoonde verder veel oranje tinten. Het geheel zag er weldadig en fris uit. Anders dan je bij deze hoge temperaturen en uitblijven van regen zou verwachten. De groeiplaats is een beetje open maar dicht omringd door bomen, af en toe valt er een weinig zon op.
Zurige smaak en aromatische geur
De vruchtlichamen zwavelzwammen zijn 10-50 cm. breed, zonder steel, zijdelings aangehecht, dik, sappig, vlezig en aan de randen bochtig. Ze vormen recht boven elkaar zittende kolonies. De vruchtlichamen vergroeien met elkaar. Aan de bovenzijde van levende vruchtlichamen worden soms druppels van een kleurloze vloeistof afgescheiden. De oorspronkelijke kleur verbleekt bij ouderdom en uitdroging tot bijna aan wit toe. De buisjes (aan de onderzijde) zijn kort, zwavelgeel, met kleine ronde poriën. Het vlees van verse vruchtlichamen is bijna wit, zeer mals tot bros. De verse exemplaren hebben een zurige smaak en een krachtige aromatische geur. Het sporenstof is gelig.
Op loofbomen gewoonlijk
De vruchtlichamen zijn eenjarig en verschijnen van mei tot september op levende bomen, slechts zelden op afgestorven stammen. Ze groeien gewoonlijk snel op na een regenbui. De zwavelzwam groeit vooral op eiken, wilgen en populieren. In hun kernhout veroorzaakt de zwamvlok een intensieve rot. Het aangetaste hout verkleurt rood en valt korrelig uiteen. Heel zelden groeit de soort ook op naaldhout, bijvoorbeeld op sparren en lariksen.
Over de top op 31 juli 2018.
Versnelde groei
Na ruim anderhalve week, op dinsdag 31 juli 2018, ben ik nog eens gaan kijken, benieuwder dan ooit. De grote toef had niet in omvang ingeboet en zag er nog redelijk uit. Het geel en oranje waren meer bruin geworden. Deze verzameling zwavelzwammen was wel over zijn top. De hoge temperaturen hadden de groei versneld. Droogte heeft tot zo ver nauwelijks zichtbare parten gespeeld. Eerder door mij waargenomen exemplaren, bij droogte en hoge temperaturen, hadden alle kleur verloren en waren bleek geworden.
Aan de Bredaseweg in Tilburg aan de voet van een oude inlandse eik.
Meer zwavelzwammen
Dat zwavelzwammen ondanks deze voortdurende extreme omstandigheden blijven floreren, blijkt op de terugweg. Bij het Witte kasteel bij Loon op Zand en ook bij de Kommer wat verder op vind ik frisse, juist uitgelopen zwavelzwammen (2.) Ook een holte aan de voet van een van de oude eiken aan de Bredase weg in Tilburg bood gisteren een groeiplaats aan een prachtig exemplaar. Terwijl de droogte aan houdt tref ik in de weken hier na nog meerdere mooie zwavelzwammen op diverse plaatsen.
Aan de voet van een Amerikaanse eik aan de Kommer bij Loon op Zand.
Half september, echt voorbij
Op donderdag 13 september is het nog steeds droog en dat is te zien aan de eens zo prachtige zwavelzwammen explosie in de Loonse en Drunense Duinen. Uit elkaar gevallen verbrokkelt is er niet veel van over. Sommige delen zijn licht –chocoladebruin geworden en zien er nog niet onsmakelijk uit. Maar het is nu toch echt voorbij.
Op donderdag 13 september 2018 is het echt voorbij, zie de laatste resten op de foto's!
Reacties: adkolen@kpnmail.nl
