Mannetje huismus neemt een stofbad.
Ad Kolen
Een reeks artikelen over de vogeltellingen en broedvogelinventarisaties in het Noorderbos bij Tilburg. Van 2003 tot en met 2017 werden alle vogels geteld, twee keer per maand, vanaf een vaste route. Tijdens het broedseizoen volgens de richtlijnen van het Sovon Broedvogel Monitoring Project (BMP.) |
Huismus - Passer domesticus
Kwetteren en tsjilpen
Een bruin met zwart en wit gemêleerd verenkleed aan de bovenzijde en een lichte onderzijde typeren de huismus. Het vrouwtje is wat lichter getint, vooral de kop. Het mannetje valt op door de grijze kop en wangen met bruin achter de ogen en de zwarte kin. De zang is een verscheidenheid aan kwetterende en tsjilpende geluiden. Mannetjes maken een nest, waarbij ze onophoudelijk zitten te tsjilpen om een vrouwtje te lokken.
Op de rode lijst beland
Het oorspronkelijke verspreidingsgebied van de huismus beslaat grote delen van Eurazië en Noord-Afrika. Door menselijk ingrijpen komt de huismus nu ook voor in Noord- en Zuid-Amerika, in het zuidoosten van Afrika, in Australië en Nieuw-Zeeland. Het is op dit moment de meest verspreide zangvogel van de wereld. In Europa is zijn glorietijd inmiddels voorbij. Sterke afnames zijn vastgesteld in Nederland, Duitsland en Groot-Brittannië. Oorzaken hiervoor zijn onder andere de afname van nestgelegenheden en het krimpen van voedselbronnen. De al eerder ingezette afname kwam vanaf 1990 in een vrije val. In 10 jaar halveerde de landelijke populatie. In 2004 werd de huismus op de ’Rode lijst van de Nederlandse broedvogels’ geplaatst als ‘gevoelig’. Een opmerkelijke maar doordachte keuze om de aandacht op deze ooit zeer algemene soort te vestigen. In 2013-2015 zijn 600.000-1.000.000 broedparen geschat; in 1973-1977 waren dat 1.000.000-2.000.000 broedparen. (bron: sovon.nl)
Figuur 1.
Alleen zwervers in het Noorderbos
Gedurende de tellingenreeks zijn in het Noorderbos in totaal 172 huismussen waargenomen. De huismus is als broedvogel aan bebouwing gebonden. Die ontbreekt in het Noorderbos. De waarnemingen van huismussen bestaan voornamelijk uit kleine rondzwervende groepjes vanuit nabij gelegen boerderijen. In de omgeving is de huismus op meerdere plaatsen gevestigd als broedvogel. In 2005 en 2006 zijn het wat grotere groepen die in het Noorderbos verschijnen. Het gaat dan om 10 of maximaal 22 exemplaren. In de nazomer trekken ze in groepen rond, samen met hun jongen, op zoek naar granen.
Reacties naar adkolen@kpnmail.nl
