Een serie over het 'Verslag: De Vogels van de Dongevallei 2004-2019' De Dongevallei is van 1996 tot 2000 als ecologische verbindingszone door het nieuwe stadsdeel De Reeshof aan de westelijke rand van Tilburg aangelegd. Van 2004 tot 2019 zijn tweemaal per maand, het gehele jaar door, alle vogels geteld binnen de grenzen van de Dongevallei. Tijdens het broedseizoen, van half maart tot half juli, zijn steeds acht tellingen uitgevoerd volgens de richtlijnen van het BMP van SOVON. Naast algemene informatie betreffende het gebied en de wijze van tellen zijn alle 125 waargenomen vogelsoorten in dit verslag beschreven. Het verloop van de aanwezigheid van de verschillende vogelsoorten is in grafieken uitgebeeld en komt in afzonderlijke artikelen aan bod, vaak uitvoerig. Zo veel mogelijk zijn conclusies getrokken en oorzaken achterhaald van het verloop van de aantallen van de diverse vogels. Soms zijn de oorzaken lokaal, maar veelal spelen de landelijke en Europese stand van veel vogelsoorten een belangrijke rol. Het volledige verslag, in PDF-formaat is te ontvangen door een e-mail te sturen naar adkolen@kpnmail.nl |
Ad Kolen
In het zuidelijke deel van de Dongevallei zijn 2 waterlopen aangelegd met sterke gelijkenis met een beek. Lokaal meanderen ze en het water stroomt altijd. Het water is echter door ijzerhoudende grondlagen niet altijd helder. Met het oog op mogelijke broedpogingen van kwikstaarten zijn 2 nestkasten voor deze vogelsoorten opgehangen.
Grote gele kwikstraat
Motacilla cinerea
De grote gele kwikstaart onderscheidt zich van de andere in Nederland voorkomende kwikstaarten door de diep golvende vlucht. De opvallend langere staart en het steeds op en neer wippen daarmee is typerend. De grijze rug en de zwarte kin van het mannetje horen bij deze soort. En onderscheiden hem van de gele kwikstaart. De onderzijde is bij het vrouwtje minder geel.
Van heldere beekjes in Midden-Europese bergachtige omgevingen heeft de soort zich uitgebreid naar de laaglanden van Noordwest-Europa. In Nederland broeden ondertussen 340-410 paren (2016). De broedvogels in onze omgeving trekken in de winter weg en worden vervangen door vogels uit noordelijker gelegen streken. In Noord-Brabant is de soort duidelijk in opmars. Grote gele kwikstaarten komen hier tot broeden bij waterzuiveringsinstallaties. (bron: sovon.nl). Overwinteren in stedelijk gebied is ook een toenemende trend, die ik vanuit eigen waarnemingen kan bevestigen.
Op allerlei plaatsen in Tilburg neem ik buiten het broedseizoen grote gele kwikstaarten waar, van de noordelijke woonwijken tot in de binnenstad. Het zijn geen hoge aantallen maar ik zie ze toch meerdere malen per jaar op de meest onverwachte plekken. Als ik door de Heuvelstraat loop, let ik meer op de geluiden van de grote gele kwikstaart dan op de winkels die ik passeer. In de Dongevallei valt het aantal waarnemingen erg laag uit. In de gehele tellingenreeks zijn maar 7 exemplaren van de soort waargenomen. Op één waarneming na - in augustus - was dat allemaal in oktober, november en december. Hoewel in grote delen van de Dongevallei het water vaak troebel is, zijn er ook enkele smalle stroompjes gecreëerd waar het water altijd doorstroomt. Dat water is vaker helder. Met een beetje fantasie kun je daar een bergbeekje door een bos in herkennen; de kwikstaart doet dat zo te zien (nog) niet!
Reacties naar: adkolen@kpnmail.nl
