zondag 4 maart 2012

De Patrijs gaat er van door!


Ad Kolen

Naast de onvermijdelijke groei van exoten (Canadese- en Nijlganzen o.a.) gaat het met een aantal vogelsoorten wel goed. Meerdere soorten zijn stabiel (Aalscholver/Sperwer), andere weten zich te handhaven en herstellen (Roodborsttapuit/Gekraagde roodstaart) of maken een groei door (bosvogels.) Dat geld zeker niet voor alle vogelsoorten. Ondanks de vele inspanningen glipt een aantal vogelsoorten, voornamelijk weide- en akkervogels, ons door de vingers. Alle maatregel ten spijt, gericht op het herstel en behoud van biotopen, nemen de aantallen van meerdere soorten af.
Niet alleen in Nederland maar ook in de rest van West-Europa verdwijnen tot voor kort vrij algemene soorten in ras tempo. Veel veranderde er in agrarische gebieden en nog steeds. Vogelsoorten kunnen zich niet snel genoeg aanpassen of hun leefgebied verdwijnt eenvoudig.

Ten noorden en ten oosten van Tilburg, waar ik het meeste buiten verblijf, verdwenen een aantal vogelsoorten of namen sterk in aantallen af. Zo’n 30 jaar naar vogels kijken is boeiend. Soorten leren en daarvan genieten houdt je lang bezig. Dan wordt het meer bewust, krijg je inzicht. Kom je er achter waar en waarom een vogelsoort daar leeft. Je leert de biotopen kennen met de bijbehorende vogelsoorten.

Dan verdwijnen soorten en wordt het een ander verhaal. Tijdens jaarlijkse vogeltrektellingen zie je de aantallen van Veldleeuwerik (Alauda arvensis) en Graspiepers (Anthus pratensis) afnemen. Vaak wijt je het aan de weersomstandigheden, tot je beseft dat ze echt veel minder overtrekken.

In het Noorderbos en omgeving daalde het aantal Graspiepers. In 2002 broedde er nog één paar. Daarna waren het alleen trekkers en overwinteraars. Van 180 exemplaren (het totaal van 24 tellingen) in 2003 daalde de presentie gestaag naar totaal 5 in 2010. In 2011 ontbraken Graspiepers tijdens alle tellingen.

Patrijs (Perdix perdix.)  Foto: Walter Appels.

De Patrijs (Perdix perdix) onderging een soortgelijk lot. Tot en met 2008 broedde ze met 1 of 2 paren in het Noorderbos. Ook in de omgeving zag je ze met enige regelmaat het jaar rond. Vanaf 2009 stortte de populatie ten Noorden van Tiburg geheel in. Het broeden stopte en de laatste 2 teljaren ontbraken Patrijzen helmaal in het Noorderbos en omgeving.

In wat verder noordelijk gelegen gebied tussen Kaatsheuvel en Sprang-Capelle voltrok zich hetzelfde. Stukje bij beetje werden delen van het gebied afsnoept voor bebouwing of kregen een andere bestemming tot er in 2010 voor het laatst Patrijzen gezien werden.

De Patrijs is er vandoor in mijn omgeving, maar wie weet kunnen ze nog bewogen worden terug te komen!