Een reeks artikelen over de vogeltellingen en broedvogelinventarisaties in het Noorderbos bij Tilburg. Van 2003 tot en met 2017 werden alle vogels geteld, twee keer per maand, vanaf een vaste route. Tijdens het broedseizoen volgens de richtlijnen van het Sovon Broedvogel Monitoring Project (BMP.) |
Ad Kolen
Mandarijneend – Aix galericulata
Meest kleurrijke eend
De mandarijneend is de meest kleurrijke eend die in ons land voorkomt. Het mannetje mandarijneend heeft een prachtig broedkleed met kleurige sierveren. De kop is opvallend gevormd en lijkt op een helm. Een brede lichte wenkbrauwstreep loopt tot een punt uit in de hals. Blauwe, groene en rode vlakken sieren de kop en de hals. De hals is als een grote baard bedekt met fraai gevormde roze veren. De borst is paarsbruin en de vleugels zijn zacht bruin met een witte rand en zwarte zoom. De buik en het kontje zijn wit. De staart is olijfbruin en spits toelopend. Nog meer opvallend zijn de helder oranje vlaggen op de vleugels. Hij zet ze op bij opwinding en tijdens de balts. Het verenkleed van het vrouwtje is weliswaar minder kleurig maar zeker niet minder fraai. Vele groene, bruine en witte details vallen op.
Geliefde siervogel
De mandarijneend komt van oorsprong voor in Oost-Siberië, China en Japan. In 1745 is de soort ingevoerd als siervogel in West-Europa. Al in de 19e eeuw is in Engeland een flinke in het wild levende populatie mandarijneenden ontstaan. Ontsnapte mandarijneenden en hun nazaten broeden in Nederland vanaf 1968. Het aantal stijgt van een tiental broedparen rond 1980 naar rond 250 in het jaar 2000 en de toename zet zich door. De soort concentreert zich vooral in het midden van het land, in bosrijke omgevingen. Limburg en Brabant worden ook steeds dichter bezet. Naar het noorden nemen de dichtheden af en ze ontbreken helemaal op de Waddeneilanden. Zeeland is schaars bezet (bron: Sovon.nl).
Toegenomen in de omgeving van Tilburg
In en rondom Tilburg is de mandarijneend de laatste jaren zichtbaar in aantal toegenomen. Aanvankelijk vooral in het najaar maar later ook in het voorjaar. In 2017 is in het Quirijnstokpark in Tilburg-Noord een paar met jongen waargenomen. Ook in dat jaar is in het Noorderbos gedrag van mandarijneenden waargenomen dat leidde tot het vaststellen van een territorium. Resultaten van deze broedpoging zijn niet aangetroffen. Daarnaast is de mandarijneend alleen in het najaar in het Noorderbos gezien: in 2005 (4), in 2006 (1) en in 2008 (2). Het totaal aantal waargenomen mandarijneenden bedraagt gedurende de 15 teljaren 10 stuks.
Reacties naar adkolen@kpnmail.nl
