zondag 13 januari 2019

Het Noorderbos en de Vogels 2003 - 2017 Boomvalk





































Ad Kolen





Een reeks artikelen over de vogeltellingen en broedvogelinventarisaties in het Noorderbos bij Tilburg. Van 2003 tot en met 2017 werden alle vogels geteld, twee keer per maand, vanaf een vaste route. Tijdens het broedseizoen volgens de richtlijnen van het Sovon Broedvogel Monitoring Project (BMP.)
 


 


 Boomvalk - Falco subbuteo


 Zomers voedsel
De boomvalk heeft het formaat van de torenvalk. De staart is echter kort en de vleugels zijn lang en spits. Het verenkleed doet denken aan de veel forser gebouwde slechtvalk die echter een stuk groter is. De volwassen boomvalk heeft een rode ’broek’: onderstaart dekveren en het bevederde deel van de poten. Leigrijze bovendelen, een witte halve kraag, de donkere kop en baardstreep onderscheiden de volwassen boomvalk van het meer bruin gevederde jong. De soort is een zomervogel in Nederland: hij is hier vanaf april-mei tot september-oktober. Het voedsel is voor een aanzienlijk deel ook zomers: libellen, sprinkhanen, krekels, kevers en zwaluwen. Soms eet hij ook houtduif en steenuil.


Terugloop van de aantallen
Boomvalken overwinteren in het zuidelijke deel van Afrika. Tijdens de trek lopen de aantallen in Nederland wel op, maar het merendeel van de boomvalken gaat oostelijk aan ons land voorbij. Van klassieke boomvalkgebieden, de heide- en bosgebieden op de zandgronden van het oosten en het zuiden van ons land, verplaatste de soort zich deels naar boerenland in het noorden en het westen. Biotoopveranderingen, predatie door de havik en de afname van prooidieren zijn de oorzaak van het teruglopen van de aantallen van de boomvalk: van 1000-1100 broedparen in 1973-1977 naar 450-700 broedparen in 2013-2015 (bron: sovon.nl).


Figuur 1.

Mogelijk broedgeval in de buurt
De boomvalk is tijdens zes teljaren waargenomen in het Noorderbos (zie figuur 1), elf in totaal. In 2015 twee exemplaren in de nazomer waaronder één roepende. Na één boomvalk in mei 2007 en één in mei 2008 ontbreekt de soort tot 8 augustus 2016.

In juli, augustus en september 2004 is de boomvalk driemaal met 2 exemplaren gezien, waarvan tweemaal in een hoogspanningsmast langs de Burgemeester Bechtweg. Het gaat tweemaal om tenminste één jonge boomvalk, bedelend om voedsel. In de mast is een groot nest. Mogelijk van de boomvalk maar dat is niet bevestigd door waarnemingen. Misschien broedde de soort in het aangrenzend particuliere bos. 



 Reacties naar adkolen@kpnmail.nl