vrijdag 4 januari 2019

Het Noorderbos en de Vogels 2003 - 2017 Sperwer




Mannetje sperwer met een geslagen mannetje huismus.




Een reeks artikelen over de vogeltellingen en broedvogelinventarisaties in het Noorderbos bij Tilburg. Van 2003 tot en met 2017 werden alle vogels geteld, twee keer per maand, vanaf een vaste route. Tijdens het broedseizoen volgens de richtlijnen van het Sovon Broedvogel Monitoring Project (BMP.) In de begeleidende grafieken wordt het totaal aantal waargenomen vogels per jaar (24 tellingen) of per maand (30 tellingen) weergegeven. Bij de broedvogels zijn de per jaar vastgestelde territoria te zien.
 



Sperwer - Accipiter nisus


Jagen in een razend tempo
Een nestelende sperwer krijg je nauwelijks te zien. De sperwer weet zichzelf en zijn nest goed verborgen te houden. Soms zie je een sperwer een prooi achtervolgen, in een razend tempo, maar ook heel wendbaar. Hardnekkige achtervolgingen van prooien, soms tussen gebouwen door waarbij de sperwer zich tegen een raam te pletter vliegt, zijn bekende feiten. De sperwer is vooral een jager op kleine vogels maar vangt ook wel muizen, vooral als er veel zijn. Het mannetje gaat vooral voor mussen, mezen en vinken. Het grotere vrouwtje jaagt vooral op lijsters en spreeuwen. Duiven en (jonge) fazanten behoren minder vaak tot het voedselpakket. Brede afgeronde vleugels, een kleine kop en een recht afgesneden staart is het silhouet van de sperwer. Het kleinere mannetje heeft een grijsblauw verenkleed en is roodbruin aan de onderzijde. Het vrouwtje heeft een bruin verenkleed en is aan de onderzijde licht met een gestreept patroon.


Afname na stijging
Ook deze roofvogel was de indirecte vergiftiging door landbouwvergiften bijna noodlottig. In 1970 is de stand gedaald tot 250 broedparen. Na het verbod op de nadelige vergifsoorten herstelde de stand zich en breidde zich uit over nieuwe gebieden. Na 2000 stagneerde de groei en namen de aantallen af door voedselgebrek en predatie door de havik, vooral op de arme zandgronden. De stand staat op 3.000- 3.600 broedparen in de periode 2013-2015 (bron: Sovon.nl).
 
 

 

 Figuur 1.

Toevalstreffer
Een sperwer waarnemen is een toevalstreffer blijkt uit de cijfers in figuur 1. Het overzicht van het totaal aantal per jaar waargenomen sperwers in het Noorderbos valt erg laag uit. In totaal zijn 34 sperwers gezien over de 15 teljaren. In 2006 en 2007 is de sperwer in het geheel niet waargenomen. Het gebied lijkt wel erg geschikt met oude bosranden, jonge bossen, houtsingels en open delen: variatie genoeg. In 2015, het jaar met de meeste waarnemingen, werden voldoende gegevens verzameld voor het vaststellen van één territorium.



Reacties naar adkolen@kpnmail.nl