Noorderbos Nestkastonderzoek OPEN
Verslag 2021 door Ad Kolen
Koolmees gematigd, pimpelmees grijpt zijn kans.
De letters van het nestkastonderzoek OPEN staan voor Onderzoek, Processierupsbeperking, Educatie en Noorderbos. Het onderzoek heeft een OPEN karakter. Alle verzamelde gegevens worden zo veel mogelijk gedeeld. Al deze doelstellingen zijn naar tevredenheid uit de veren gekomen in 2021.
Dit jaar zijn vanaf 8 april wekelijkse nestkastcontroles uitgevoerd. Tijdens iedere controle worden alle details zoals de vorderingen van de nestbouw, het aantal gelegde eieren, het aantal aanwezige nestjongen en de uitgevlogen vogels genoteerd. Alle details zijn vastgelegd ook als het om dode of geroofde jongen en eieren gaat. Alles is uitgevoerd volgens de richtlijnen van het Meetnet Nestkaarten van Sovon. Van de 60 in 2021 in het Noorderbos aanwezige nestkasten zijn er 53 door 4 verschillende vogelsoorten bezet. De bezettingsgraad van de nestkasten in 2021 is lager (88%) dan in 2020 (96%).
Koolmees
De koolmees is nog steeds de meeste in nestkasten broedende vogel in het Noorderbos. Hij bezet er 28 in 2021. Dat is 53 % van alle bezette nestkasten tegen 79% in 2020 (in 34 nestkasten). In 2020 zijn uit de 346 eieren van de 34 eerste legsels en 1 tweede legsel in totaal 283 jonge koolmezen uitgevlogen (82% van de gelegde eieren). In 2021 zijn uit de 273 gelegde eieren van het eerste legsel 213 jonge koolmezen uitgevlogen (78%). In 2021 zijn 11 tweede broedsels bij koolmezen aangetroffen. Daarvan mislukten er 7. Uit de 76 eieren zijn 29 jongen uitgevlogen (38%). Uit het totaal aantal (349) door koolmezen gelegde eieren in 2021 zijn 242 koolmezen uitvlogen (69%). Het beduidend lagere aantal uitgevlogen jongen in 2021 is vooral veroorzaakt door vele tweede broedsels met een de lage uitkomst.
Een pimpelmees op eieren, de meest succesvolle vogel in 2021.
Pimpelmees
Het broedseizoen van 2020 was niet erg succesvol voor de pimpelmees. Zeven pimpelmeesparen produceerden gezamenlijk 88 eieren waar uit 51 jongen uitvlogen (58%). Dit jaar (2021) pakt heel anders uit.
De bijgeplaatste nestkasten en aanpassingen aan de invliegopeningen geven de minder dominante pimpelmezen meer ruimte. Het aantal bezette nestkasten stijgt van 7 naar 22. De eerste legsels produceren in totaal 234 eieren waar uit 212 jongen uitvliegen, dat is 91% van de gelegde eieren. Met de tweede broedsels erbij is het percentage uitgevlogen jongen 86%. In alle opzichten betere resultaten voor de pimpelmees in 2021. Voedselgebrek lijkt voor deze soort niet te bestaan in 2021.
Een succesvol pimpelmeesnest met 3 juist uitgekomen jongen en nog 10 eieren die ook uitkomen en uitvliegen.
Spreeuw en boomklever
Naast de mezen hebben spreeuwen 3 legsels groot gebracht. Uit 16 eieren, vliegen 15 jonge spreeuwen uit. Een paar boomklevers is goed voor 3 uitgevlogen jongen uit 5 eieren. Beide soorten vinden een broedplek in een nestkast waarvan de invliegopening door een grote bonte specht is uitgehakt.
Jonge spreeuwen
Bonte vliegenvanger
De bonte vliegenvanger behoort voor zover bekend niet tot de broedvogels van het Noorderbos. Tijdens een controle op 15 april is een bonte vliegenvanger gezien op de daken van meerdere nestkasten. Tijdens het daarop volgende bezoek op 23 april 2021 is in 2 nestkasten een dode mannelijke bonte vliegenvanger gevonden, naast een broedende koolmees. Beide vliegenvangers zijn dood gepikt, gezien de verwondingen aan de kop. Triest, terwijl in de omgeving nog meerdere nestkasten onbezet zijn.
Details
In 2021 is vastgesteld dat de aanwezigheid van bezette nestkasten in het Noorderbos het aantal eikenprocessierupsen in de directe omgeving heeft beperkt. Op grotere afstanden is er geen verschil vastgesteld.
De wat lagere resultaten en bezetting van de nestkasten dit jaar ten opzichte van het voorgaande jaar is het gevolg van het koude voorjaar. Het daardoor veroorzaakte voedselgebrek is vooral voor de koolmees van invloed. Voornamelijk op de vervolglegsels. Een verslag met meer details verschijnt in de nieuwsbrief vogelsenzo nr. 43 stuur een e-mail naar adkolen@kpnmail als je die wilt ontvangen.
De bonte vliegenvanger behoort voor zover bekend niet tot de broedvogels van het Noorderbos. Tijdens een controle op 15 april is een bonte vliegenvanger gezien op de daken van meerdere nestkasten. Tijdens het daarop volgende bezoek op 23 april 2021 is in 2 nestkasten een dode mannelijke bonte vliegenvanger gevonden, naast een broedende koolmees. Beide vliegenvangers zijn dood gepikt, gezien de verwondingen aan de kop. Triest, terwijl in de omgeving nog meerdere nestkasten onbezet zijn.
Details
In 2021 is vastgesteld dat de aanwezigheid van bezette nestkasten in het Noorderbos het aantal eikenprocessierupsen in de directe omgeving heeft beperkt. Op grotere afstanden is er geen verschil vastgesteld.
De wat lagere resultaten en bezetting van de nestkasten dit jaar ten opzichte van het voorgaande jaar is het gevolg van het koude voorjaar. Het daardoor veroorzaakte voedselgebrek is vooral voor de koolmees van invloed. Voornamelijk op de vervolglegsels. Een verslag met meer details verschijnt in de nieuwsbrief vogelsenzo nr. 43 stuur een e-mail naar adkolen@kpnmail als je die wilt ontvangen.
