Een serie over het 'Verslag: De Vogels van de Dongevallei 2004-2019' De Dongevallei is van 1996 tot 2000 als ecologische verbindingszone door het nieuwe stadsdeel De Reeshof aan de westelijke rand van Tilburg aangelegd. Van 2004 tot 2019 zijn tweemaal per maand, het gehele jaar door, alle vogels geteld binnen de grenzen van de Dongevallei. Tijdens het broedseizoen, van half maart tot half juli, zijn steeds acht tellingen uitgevoerd volgens de richtlijnen van het BMP van SOVON. Naast algemene informatie betreffende het gebied en de wijze van tellen zijn alle 125 waargenomen vogelsoorten in dit verslag beschreven. Het verloop van de aanwezigheid van de verschillende vogelsoorten is in grafieken uitgebeeld en komt in afzonderlijke artikelen aan bod, vaak uitvoerig. Zo veel mogelijk zijn conclusies getrokken en oorzaken achterhaald van het verloop van de aantallen van de diverse vogels. Soms zijn de oorzaken lokaal, maar veelal spelen de landelijke en Europese stand van veel vogelsoorten een belangrijke rol. Het volledige verslag, in PDF-formaat is te ontvangen door een e-mail te sturen naar adkolen@kpnmail.nl |
Ad Kolen
Oeverloper
Actitis hypoleucos
Witte schouders en een wippende staart
De oeverloper is een kleine steltloper met naar verhouding korte poten. De vrij lange staart steekt buiten de vleugels uit als deze opgevouwen zijn. Zeilen met iets afhangende vleugels is het typische gedrag als hij langs de waterkant opgestoten wordt. In een boog verplaatst hij zich dan over het water om verderop langs de oever neer te strijken. De vleugels zijn aan de bovenzijde grijsbruin. De borst is ook grijsbruin en gaat halverwege over in witte veren. Andere opvallende kenmerken zijn de witte strepen in de lengte van de vleugels en de tot de ’schouders’ oplopende witte inkepingen. Ze doen denken aan de epauletten op een uniform. Een laatste kenmerk van de oeverloper: de staart wipt voortdurend op en neer, zoals bij de witte kwikstaart. Al zal je het nooit echt goed te zien krijgen in de vlucht, de ondervleugels zijn ook prachtig: het is een lijnenspel van wit en grijs met halve cirkels.
Voornamelijk een doortrekker
Tot 1993 broedt de oeverloper nu en dan in ons land. Daarna komt hij jaarlijks tot broeden, maar slechts in lage aantallen: 10 tot 15 broedparen per jaar. Vaak is dat in natuurontwikkelingsterreinen en vooral langs de rivieren. De oeverloper is een talrijke doortrekker en wordt in trekperiodes op allerlei plaatsen gezien: langs rivieren en plassen, maar ook aan de rand van de vijver in een stadspark. In de winter verblijven 20-50 oeverlopers in ons land (2013-2015). De waarnemingen in de winter nemen wel iets toe. (bron: sovon.nl)
Vooral in mei
De oeverloper is zoals de witgat een doortrekker én een wintergast. In de winter verblijft echter een veel lager aantal van de oeverloper (20-50) in ons land dan van de witgat (1.000-1.500). De oeverloper is veel meer een doortrekker. In de Dongevallei zijn geen winterwaarnemingen gedaan van de oeverloper. De meeste waarnemingen waren in mei. In de meimaanden verspreid over de gehele tellingenreeks zijn opgeteld 54 oeverlopers waargenomen. Het totaal aantal waargenomen oeverlopers bedraagt 75. Zie figuur 60. Dat de voorjaarstrek bij veel trekvogels sneller en meer geconcentreerd verloopt, is een bekend feit. Zo ook bij de oeverloper, blijkt uit verzamelde gegevens. Bij de najaarstrek gaat het gewoonlijk om meer exemplaren dan in het voorjaar. In de Dongevallei is dit niet het geval. Wel verloopt de najaarstrek hier meer gespreid, van juni tot half augustus. Overlap tussen de voorjaars- en de najaarstrek is niet vastgesteld in de Dongevallei. In alle maanden juni zijn geen oeverlopers waargenomen. In een vergelijkbare tellingenreeks in het Noorderbos bij Tilburg is wel een lichte overlap vastgesteld; de waarneming van één oeverloper in juni. Het totaal aantal waarnemingen is daar eenderde lager.
Figuur 60: alle waarnemingen (75) van oeverlopers per jaar met het totaal boven de kolom.Reacties naar adkolen@kpnmail.nl
