Een serie over het 'Verslag: De Vogels van de Dongevallei 2004-2019' De Dongevallei is van 1996 tot 2000 als ecologische verbindingszone door het nieuwe stadsdeel De Reeshof aan de westelijke rand van Tilburg aangelegd. Van 2004 tot 2019 zijn tweemaal per maand, het gehele jaar door, alle vogels geteld binnen de grenzen van de Dongevallei. Tijdens het broedseizoen, van half maart tot half juli, zijn steeds acht tellingen uitgevoerd volgens de richtlijnen van het BMP van SOVON. Naast algemene informatie betreffende het gebied en de wijze van tellen zijn alle 125 waargenomen vogelsoorten in dit verslag beschreven. Het verloop van de aanwezigheid van de verschillende vogelsoorten is in grafieken uitgebeeld en komt in afzonderlijke artikelen aan bod, vaak uitvoerig. Zo veel mogelijk zijn conclusies getrokken en oorzaken achterhaald van het verloop van de aantallen van de diverse vogels. Soms zijn de oorzaken lokaal, maar veelal spelen de landelijke en Europese stand van veel vogelsoorten een belangrijke rol. Het volledige verslag, in PDF-formaat is te ontvangen door een e-mail te sturen naar adkolen@kpnmail.nl |
Ad Kolen
Grote zilverreiger
Ardea alba
Opvallende vogel
De grote zilverreiger valt in het veld al van verre op. Pas met de verrekijker in de handen zie je bijvoorbeeld dat er ook nog drie blauwe reigers in de buurt staan. Een zeer opvallende vogel door zijn uiterlijk. Een grote witte reiger, nagenoeg even groot als de blauwe reiger maar met een slanker postuur. Vooral de hals en de poten zijn langer. Zwarte poten en een gele snavel zijn de kenmerken. Een korte tijd van het jaar, in de paartijd, is de snavel merendeels zwart en het tibia (scheenbeen) kleurt roodachtig. Typerend voor de grote zilverreiger zijn ook de sierveren op hals en lijf en de groene washuid tussen ogen en snavel. Bij het wegvliegen, laat hij vaak een ratelend geluid horen. Zoals andere reigers vliegt de grote zilverreiger met een ingetrokken hals.
Grote zilverreiger in de vlucht.
Toenemende broedpopulatie
Vanaf 1976 wordt de grote zilverreiger elk jaar in Nederland aangetroffen. Sinds 1978 broedt hij hier ook. De enige grote broedkolonie ligt in de Oostvaardersplassen. In goede jaren broeden er meer dan 150 paren, in droge tijden minder dan de helft. Elders broeden soms enkele paren. Alleen de kleine vestiging in De Wieden lijkt vooralsnog bestendig. In Noord-Brabant zijn slechts enkele broedgevallen bekend. In het oosten van de provincie broedden er in 2012 en 2014 enkele paren. De vestiging en toename in Nederland gaan gelijk op met een sterke toename in de Neusiedler See (Oostenrijk) en in Oost-Europa, naast het ontstaan van een kolonie in West-Frankrijk. In Oost-Europa zijn grote zilverreigers vooral talrijk in de landen rond de Zwarte Zee. Veruit de meeste grote zilverreigers broeden in de Oekraïne, gevolgd door Hongarije en Roemenië.
Meer wintergasten
Het aantal overwinterende grote zilverreigers stijgt sinds 1990 met 5% per jaar. De landelijke aantallen zijn het hoogst in oktober, maar blijven de hele winter op een hoog peil. In het noorden van Noord-Brabant zijn grote slaapplaatsen bekend in de Biesbosch en langs de grote rivieren. Volgens de voor de Vogelatlas in de periode 2013-2015 verzamelde gegevens overwinteren er 4.900-9.500 grote zilverreigers in Nederland. Het aantal broedvogels is 370-400 (2018). (bron: sovon.nl)
Figuur 7: alle waarnemingen (43) van grote zilverreigers per jaar met het totaal boven de kolom.
Ware cijfers
Vanuit – nagenoeg - het niets is de grote zilverreiger ook in de Dongevallei een in aantal toenemende vogelsoort. Met wat schommelingen is een stijgende trend te zien in de grafiek in figuur 7. In het voorjaar en de zomer worden ze nauwelijks gezien. In september stijgen de aantallen licht en december is de topmaand van de winterwaarnemingen. Alles echter in lage dichtheden. Gedurende de tellingenreeks werden in totaal slechts 43 grote zilverreigers waargenomen. Door zijn opvallende uiterlijk - een grote spierwitte vogel - en het ratelende geluid bij het wegvliegen wordt de soort niet over het hoofd gezien. De tabel geeft dan ook de ware cijfers aan.
Vanaf 1976 wordt de grote zilverreiger elk jaar in Nederland aangetroffen. Sinds 1978 broedt hij hier ook. De enige grote broedkolonie ligt in de Oostvaardersplassen. In goede jaren broeden er meer dan 150 paren, in droge tijden minder dan de helft. Elders broeden soms enkele paren. Alleen de kleine vestiging in De Wieden lijkt vooralsnog bestendig. In Noord-Brabant zijn slechts enkele broedgevallen bekend. In het oosten van de provincie broedden er in 2012 en 2014 enkele paren. De vestiging en toename in Nederland gaan gelijk op met een sterke toename in de Neusiedler See (Oostenrijk) en in Oost-Europa, naast het ontstaan van een kolonie in West-Frankrijk. In Oost-Europa zijn grote zilverreigers vooral talrijk in de landen rond de Zwarte Zee. Veruit de meeste grote zilverreigers broeden in de Oekraïne, gevolgd door Hongarije en Roemenië.
Meer wintergasten
Het aantal overwinterende grote zilverreigers stijgt sinds 1990 met 5% per jaar. De landelijke aantallen zijn het hoogst in oktober, maar blijven de hele winter op een hoog peil. In het noorden van Noord-Brabant zijn grote slaapplaatsen bekend in de Biesbosch en langs de grote rivieren. Volgens de voor de Vogelatlas in de periode 2013-2015 verzamelde gegevens overwinteren er 4.900-9.500 grote zilverreigers in Nederland. Het aantal broedvogels is 370-400 (2018). (bron: sovon.nl)
Figuur 7: alle waarnemingen (43) van grote zilverreigers per jaar met het totaal boven de kolom.Ware cijfers
Vanuit – nagenoeg - het niets is de grote zilverreiger ook in de Dongevallei een in aantal toenemende vogelsoort. Met wat schommelingen is een stijgende trend te zien in de grafiek in figuur 7. In het voorjaar en de zomer worden ze nauwelijks gezien. In september stijgen de aantallen licht en december is de topmaand van de winterwaarnemingen. Alles echter in lage dichtheden. Gedurende de tellingenreeks werden in totaal slechts 43 grote zilverreigers waargenomen. Door zijn opvallende uiterlijk - een grote spierwitte vogel - en het ratelende geluid bij het wegvliegen wordt de soort niet over het hoofd gezien. De tabel geeft dan ook de ware cijfers aan.
Reacties naar adkolen@kpnmail.nl
