Een serie over het 'Verslag: De Vogels van de Dongevallei 2004-2019' De Dongevallei is van 1996 tot 2000 als ecologische verbindingszone door het nieuwe stadsdeel De Reeshof aan de westelijke rand van Tilburg aangelegd. Van 2004 tot 2019 zijn tweemaal per maand, het gehele jaar door, alle vogels geteld binnen de grenzen van de Dongevallei. Tijdens het broedseizoen, van half maart tot half juli, zijn steeds acht tellingen uitgevoerd volgens de richtlijnen van het BMP van SOVON. Naast algemene informatie betreffende het gebied en de wijze van tellen zijn alle 125 waargenomen vogelsoorten in dit verslag beschreven. Het verloop van de aanwezigheid van de verschillende vogelsoorten is in grafieken uitgebeeld en komt in afzonderlijke artikelen aan bod, vaak uitvoerig. Zo veel mogelijk zijn conclusies getrokken en oorzaken achterhaald van het verloop van de aantallen van de diverse vogels. Soms zijn de oorzaken lokaal, maar veelal spelen de landelijke en Europese stand van veel vogelsoorten een belangrijke rol. Het volledige verslag, in PDF-formaat is te ontvangen door een e-mail te sturen naar adkolen@kpnmail.nl |
Ad Kolen
Een paar mandarijneenden.
Mandarijneend
Aix galericulata
Veelkleurige schoonheid
De mandarijneend is de meest kleurrijke eend die in ons land voorkomt. Het mannetje mandarijneend is prachtig met zijn vele fraai gekleurde sierveren. De kop is opvallend gevormd en lijkt op een helm. Een brede, lichte wenkbrauwstreep loopt tot een punt uit in de hals. Blauwe, groene en rode vlakken sieren de kop en de hals. De hals is bedekt met fraai gevormde roze veren, als een grote baard. De borst is paarsbruin en de vleugels zijn zacht bruin met een witte rand en zwarte zoom. De buik en het kontje zijn wit. De staart is olijfbruin en spits toelopend. Nog meer opvallend zijn de helder oranje vlaggen op de vleugels. Hij zet ze op bij opwinding en tijdens de balts. Het verenkleed van het vrouwtje is weliswaar minder kleurig, maar zeker niet minder fraai. Vele groene, bruine en witte details benadrukken haar schoonheid.
Geleidelijke toename
De mandarijneend komt van oorsprong voor in Oost-Siberië, China en Japan. In 1745 is de soort in West-Europa ingevoerd als siervogel. Al in de 19e eeuw is in Engeland een flinke, in het wild levende, populatie mandarijneenden ontstaan. Nu zijn er 2.300 broedparen. Ontsnapte mandarijneenden en hun nazaten broeden in Nederland vanaf 1968. Het aantal stijgt van een tiental broedparen rond 1980 naar rond 250 in het jaar 2000 en de toename zet zich door. De soort concentreert zich vooral in het midden van het land in bosrijke omgevingen. Limburg en Brabant worden ook steeds dichter bezet. Naar het noorden nemen de dichtheden af en ze ontbreken helemaal op de Waddeneilanden. Zeeland is schaars bezet. De populatie bestaat in het tijdvak 2013-2015 uit 300-400 broedparen en 600-1200 wintervogels. (bron: sovon.nl) Hieruit blijkt dat de soort maar heel geleidelijk toeneemt.
Een mannelijke mandarijneend in eclipskleed.
Meer mandarijneenden in de buurt
In en rondom Tilburg is de mandarijneend de laatste jaren zichtbaar in aantal toegenomen. Uit het recente verleden zijn broedgevallen of pogingen daartoe bekend in o.a. het Quirijnstokpark en het Noorderbos. In de Dongevallei is daar tot nu toe geen sprake van. De Dongevallei was en is meer open dan de voornoemde gebieden. De mandarijneend is van oorsprong een bosbewoner. Hij broedt in holen in bomen. Nestkasten en oude nesten zijn ook goed, blijkt uit de literatuur. Een deel van de bomen in de Dongevallei blijft staan en neemt in lengte en volume toe. Dit biedt in de toekomst mogelijkheden voor de mandarijneend. Ook meerdere andere vogelsoorten gaan daar waarschijnlijk van profiteren. De waarnemingen van de mandarijneend in de Dongevallei zijn beperkt, vier in totaal. Op 14 september 2008 zijn een vrouwelijk en een jong exemplaar samen waargenomen. In zowel het voorjaar als in het najaar van 2010 is een mannetje gezien.
Reacties naar adkolen@kpnmail.nl
Een mannelijke mandarijneend in zijn kleurrijk verenkleed.
