Een serie over het 'Verslag: De Vogels van de Dongevallei 2004-2019' De Dongevallei is van 1996 tot 2000 als ecologische verbindingszone door het nieuwe stadsdeel De Reeshof aan de westelijke rand van Tilburg aangelegd. Van 2004 tot 2019 zijn tweemaal per maand, het gehele jaar door, alle vogels geteld binnen de grenzen van de Dongevallei. Tijdens het broedseizoen, van half maart tot half juli, zijn steeds acht tellingen uitgevoerd volgens de richtlijnen van het BMP van SOVON. Naast algemene informatie betreffende het gebied en de wijze van tellen zijn alle 125 waargenomen vogelsoorten in dit verslag beschreven. Het verloop van de aanwezigheid van de verschillende vogelsoorten is in grafieken uitgebeeld en komt in afzonderlijke artikelen aan bod, vaak uitvoerig. Zo veel mogelijk zijn conclusies getrokken en oorzaken achterhaald van het verloop van de aantallen van de diverse vogels. Soms zijn de oorzaken lokaal, maar veelal spelen de landelijke en Europese stand van veel vogelsoorten een belangrijke rol. Het volledige verslag, in PDF-formaat is te ontvangen door een e-mail te sturen naar adkolen@kpnmail.nl |
Ad Kolen
Tafeleend
Aythya ferina
Fraaie verschijning
De tafeleend is kleiner dan de wilde eend, maar zeker zo mooi. Vooral door de zon beschenen is hij een opvallend fraaie verschijning. Het lichtgrijze lijf en de roodbruine kop spreken erg aan. De zwarte borst en kont contrasteren excellent. Het vrouwtje is geelbruin en lijkt op het vrouwtje kuifeend. De laatste heeft geen lichte tekeningen op de kop. Het ontbreken van de kleine kuif en de kraaloogjes onderscheidt haar verder van de kuifeend. De tafeleend foerageert meestal in zoet water. Hij duikt naar voedsel en soms grondelt hij ook in ondiep water.
Geen vogel van Midden-Brabant
De tafeleend is geen vogel van Midden-Brabant. Hij concentreert zich meer in het westen en noorden van Nederland: rond de Friese meren, de Hollandse laagveengebieden en in Noordwest-Overijssel. Met lagere dichtheden komen de Waddeneilanden, de duinmeren, het Deltagebied en het rivierengebied in beeld. Ook in lage concentraties vestigen tafeleenden zich in de hogere delen van het land, in vennen en visvijvers in Drenthe en het zuidoosten van Noord-Brabant. Aanvankelijk waren ze een zeldzame broedvogel in Friesland en Noord-Brabant. Na 1940 neemt het aantal in Nederland toe en vanaf 1980 stagneert de toename. In de 21e eeuw zet een weer ingezette stijging door tot 1800-2200 broedparen (2013-2015). De talrijke overwinterende tafeleenden - 31.000-63.000 (2013-2015) - verblijven vooral in het IJsselmeergebied, langs de rivieren en in het Deltagebied. Sinds 1980 is ook een afname van overwinterende tafeleenden vastgesteld met als waarschijnlijke oorzaak de verschuiving van de overwinteringsgebieden binnen Europa door zachtere winters. (bron: sovon.nl)
Geen broedvogel in de Dongevallei
Tafeleenden bevinden zich vaak in gezelschap van kuifeenden, maar zijn dan meestal minder talrijk. Ook in de Dongevallei zijn ze in de minderheid. De aantallen tafeleenden variëren tussen 1 en 7 exemplaren. De aantallen kuifeenden variëren tussen 1 en 37 exemplaren. In alle teljaren van de tellingenreeks is de tafeleend in de Dongevallei waargenomen. De aantallen zijn niet erg hoog en variëren nogal. Ze schommelen van drie tot negenentwintig per jaar. Zie figuur 38. De tafeleend is zeker geen broedvogel in de Dongevallei en heeft voorlopig ook geen aspiraties daartoe, gezien de waarnemingen. Gedurende nagenoeg de hele tellingenreeks ontbreekt hij in de maanden april, mei, juni en juli. Alleen op vrijdag 1 mei 2015 is éénmalig één paar tafeleenden in de Dongevallei waargenomen. Van de 196 waarnemingen vallen er 149 in de eerste drie maanden van de verschillende jaren; de meeste in februari, de periode dat eenden vanuit het zuiden naar hun meer noordelijk gelegen broedgebieden trekken. Even blijven foerageren en rusten is dan gebruikelijk. (bron: sovon.nl)
Tafeleenden bevinden zich vaak in gezelschap van kuifeenden, maar zijn dan meestal minder talrijk. Ook in de Dongevallei zijn ze in de minderheid. De aantallen tafeleenden variëren tussen 1 en 7 exemplaren. De aantallen kuifeenden variëren tussen 1 en 37 exemplaren. In alle teljaren van de tellingenreeks is de tafeleend in de Dongevallei waargenomen. De aantallen zijn niet erg hoog en variëren nogal. Ze schommelen van drie tot negenentwintig per jaar. Zie figuur 38. De tafeleend is zeker geen broedvogel in de Dongevallei en heeft voorlopig ook geen aspiraties daartoe, gezien de waarnemingen. Gedurende nagenoeg de hele tellingenreeks ontbreekt hij in de maanden april, mei, juni en juli. Alleen op vrijdag 1 mei 2015 is éénmalig één paar tafeleenden in de Dongevallei waargenomen. Van de 196 waarnemingen vallen er 149 in de eerste drie maanden van de verschillende jaren; de meeste in februari, de periode dat eenden vanuit het zuiden naar hun meer noordelijk gelegen broedgebieden trekken. Even blijven foerageren en rusten is dan gebruikelijk. (bron: sovon.nl)
Figuur 38: alle waarnemingen (196) van tafeleenden per jaar met het totaal boven de kolom.
Reacties naar adkolen@kpnmail.nl
