Ad Kolen
Een reeks artikelen over de vogeltellingen en broedvogelinventarisaties in het Noorderbos bij Tilburg. Van 2003 tot en met 2017 werden alle vogels geteld, twee keer per maand, vanaf een vaste route. Tijdens het broedseizoen volgens de richtlijnen van het Sovon Broedvogel Monitoring Project (BMP.) In de begeleidende grafieken wordt het totaal aantal waargenomen vogels per jaar (24 tellingen) of per maand (30 tellingen) weergegeven. Bij de broedvogels zijn de per jaar vastgestelde territoria te zien.
|
Grote lijster - Turdus viscivorus
Gevlekte onderkant
Een grote zwaar gebouwde lijster met lange vleugels, een lange staart en een zwaar golvende vlucht is een grote lijster. De rug en de staart hebben bruingrijze tinten in verschillende nuances. De buitenste staartpennen zijn aan het einde wit, een typische uitzondering voor een lijster. De onderzijde is voor een groot deel wit met uitzondering van de geelwarme borst en flanken. De gehele onderzijde is afgezet met zwarte ronde vlekken. Naar het gelaat toe worden ze wat kleiner.
De grote lijster laat al in februari een langgerekte, droge ratel horen. Hij is daardoor zeer herkenbaar. Vanaf hoge plaatsen, toppen van flinke bomen, zingt hij ook al vroeg zijn wat weemoedige lied. Behoorlijk luid worden korte strofen met een warme volle stem voorgedragen met weinig verschil in toonhoogte.
Van minder naar meer naar minder
Aan het begin van de 20e eeuw is de grote lijster een schaarse broedvogel in Nederland. Ruim een halve eeuw later nemen de aantallen en de verspreiding over het land toe. Rond 1995 is een gestage afname ingezet. Dat is o.a. het gevolg van de afname van voedselgebieden op de zandgronden door verdroging van graslanden en de opkomst van maisvelden. Het aantal landelijk vastgestelde broedparen in de periode 2013-2015 bedraagt 10.000-12.000. In de winter verblijven er 5.000-20.000 grote lijsters in ons land, voor een deel trekkers. Ze melden zich al in februari, goed hoorbaar (bron: sovn.nl.)
Figuur 1.
Éénmalige broedvogel
De grote lijster is een schaarse verschijning in het Noorderbos. Tijdens tien van de vijftien teljaren is de soort gezien, in lage aantallen: tussen 1 en 4 exemplaren per jaar. Eenmaal gaat het om 2 exemplaren. Verder zijn alleen solitaire exemplaren gezien, waarvan een drietal in november en december. De meeste grote lijsters zijn in het Noorderbos aangetroffen in de periode van februari tot en met juni. In totaal gaat het om 15 exemplaren.
In april 2007 zijn voldoende zangwaarnemingen geregistreerd om één territorium vast te stellen.
Reacties naar adkolen@kpnmail.nl
